Film pokazuje trzy różne losy jednego człowieka, trzy potencjalne życiorysy jednej osoby. Witek urodził się w czerwcu 1956 roku w Poznaniu, jego ojciec brał udział w strajku. Obaj przenoszą się do Łodzi, gdzie Witek uczy się i rozpoczyna studia medyczne. Ojciec umiera, jego ostatnie słowa brzmią: „nic nie musisz”. Witek bierze urlop dziekański i decyduje się na wyjazd do Warszawy. Udaje się na dworzec… W pociągu poznaje komunistę Wernera, skazanego niegdyś za odchylenia prawicowe. Poleca on Witka swemu przyjacielowi, Adamowi, wysokiemu działaczowi partyjnemu. Witek pracuje w organizacji młodzieżowej, nie udaje mu się wyjechać z grupą aktywistów do Francji – nastało burzliwe lato 1980 roku… Losy Witka mogły się potoczyć inaczej. Witek chce wskoczyć do odjeżdżającego pociągu, powstrzymuje go sokista, dochodzi do bójki, Witek zostaje skazany na miesiąc robót publicznych. Poznaje Marka, zajmującego się działalnością opozycyjną, a następnie księdza Stefana, który wciąga Witka do pracy konspiracyjnej. Pracuje w tajnej drukarni, przyjmuje chrzest, związuje się z Werką, nie godzi się na współpracę ze służbą bezpieczeństwa (za wydanie paszportu do Francji), posądzony zostaje przez Marka o zdekonspirowanie nielegalnej drukarni. Wybuchają strajki 1980 roku. I trzecia możliwość. Witek nie zdążył wskoczyć do pociągu. Spotyka Olgę, pod jej wpływem wraca na studia. Miłość, ślub, Oldze i Witkowi rodzi się syn. Witek kończy studia, poświęca się pracy naukowej, nie wstępuje do partii, ale nie angażuje się też w akcje antyrządowe. Ma lecieć z cyklem wykładów do Libii, proponuje mu to dziekan, któremu aresztowano syna za nielegalną działalność. Witek zmienia termin i trasę lotu, by zostać jeszcze na urodzinach żony, która spodziewa się drugiego dziecka… Kilkanaście sekund po starcie w samolocie, którym leci Witek, następuje wybuch.
Realizując w 1979 r. „Amatora” Krzysztof Kieślowski zaznaczył swoje związki z kinem moralnego niepokoju – nurtem dominującym w polskiej kinematografii końca lat 70. Tworzyły je kolejne utwory o trzydziestolatkach, którzy nie potrafią znaleźć dla siebie miejsca w fasadowo ustabilizowanym społeczeństwie. W „Przypadku” Kieślowski stworzył jednak swemu bohaterowi możliwości wyboru między trzema rodzajami życiowej aktywności. Ale, jak twierdzi reżyser, „człowiek jest jak gdyby przeznaczony do postępowania w pewien określony sposób niezależnie od okoliczności. Postać w filmie znajduje się na trzech różnych drogach, ale zasadniczo pozostaje taka sama”. [PAT]
Rodzaj | Film fabularny |
Rok | 1981 |
Gatunek | Film psychologiczny, polityczny |
Produkcja | Polska |
Dane techniczne | Barwny |
Czas trwania | 112 minut |
Scenariusz | Krzysztof Kieślowski |
Reżyseria | Krzysztof Kieślowski |
Muzyka | Wojciech Kilar |
Obsada aktorska | Bogusław Linda (Witek Długosz), Tadeusz Łomnicki (komunista Werner; w wersji pierwszej, pojawia się też przez chwilę w wersji trzeciej), Zbigniew Zapasiewicz (Adam, działacz partyjny, znajomy Wernera; w wersji pierwszej), Bogusława Pawelec (Czuszka Olkowska, dziewczyna Witka; w wersji pierwszej), Marzena Trybała (Werka, siostra Daniela, miłość Witka; w wersji drugiej), Jacek Borkowski (Marek, działacz opozycyjny; w wersji drugiej), Jacek Sas-Uhrynowski (Daniel, przyjaciel Witka z dzieciństwa, emigrant z roku 1968; w wersji drugiej), Adam Ferency (ksiądz Stefan, działacz opozycji; w wersji drugiej, pojawia się też na chwilę w wersji trzeciej), Monika Goździk (Olga Matwiszyn, żona Witka; w wersji trzeciej), Zygmunt Hubner (dziekan; w wersji trzeciej, pojawia się też na chwilę w wersji pierwszej), Irena Byrska (ciotka Witka; w wersji drugiej, pojawia się też na chwilę w wersji trzeciej), Bohdan Ejmont (działacz partyjny; w wersji pierwszej; nie występuje w czołówce), Stefania Iwińska (działaczka opozycyjna, której Witek przynosi pieniądze; w wersji drugiej; nie występuje w czołówce), Krzysztof Kalczyński (mąż Werki; w wersji drugiej; nie występuje w czołówce), Sylwester Maciejewski (działacz ZSMP; w wersji pierwszej; nie występuje w czołówce), Borys Marynowski (Jacek, działacz ZSMP; w wersji pierwszej; nie występuje w czołówce), Jerzy Moes (oficer SB aresztujący Czuszkę; w wersji pierwszej; nie występuje w czołówce), Bogdan Niewinowski (ojciec Witka; nie występuje w czołówce), Jolanta Nowińska (nie występuje w czołówce), Ludwik Pak (bosman na przystani; w wersji drugiej; nie występuje w czołówce), Edward Rauch (działacz partyjny; w wersji pierwszej; nie występuje w czołówce), Mirosław Siedler (syn dziekana, działacz opozycyjny; w wersji drugiej; nie występuje w czołówce), Piotr Skarga (narkoman w ośrodku; w części pierwszej; nie występuje w czołówce), Jerzy Stuhr (działacz ZSMP; w wersji pierwszej; nie występuje w czołówce), Krzysztof Zaleski (mężczyzna na lotnisku; w wersji pierwszej; nie występuje w czołówce) |
Kadry z filmu | 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 |
Fragmenty filmowe | 1 |
Ścieżka dźwiękowa | 1 |
Informacje o filmie zostały opublikowane za uprzejmością i przyzwoleniem „Internetowej Bazy Filmu Polskiego” mieszczącej się pod adresem www.filmpolski.pl
Bardzo „gęsty” obyczajowo i politycznie film. Nieprzyjemny przy pierwszym kontakcie, bo jakże niewygodną prawdę pokazujący. Takie były czasy w realiach stanu wojennego, z tym że Kieślowski wymyślił genialnie trzy warianty życia jednego bohatera (znakomity Linda), dodając do tego świetny motyw muzyczny Kilara. Dla mnie „Przypadek” osiąga wielkość w tych momentach, kiedy nie gada się o polityce, a w tych, powiedzmy, metafizycznych (Jezus na obrazie), lecz przede wszystkim kapitalną sekwencją pogoni za pociągiem w takt muzyki Kilara. Wyborna scena będąca znakiem rozpoznawczym tego dzieła.
Mój ulubiony film Kieślowskiego, który dał mi wiele do myślenia o sobie samym. Mimo, że akcja toczy się w określonym kontekście historyczno-politycznym, to film bardzo uniwersalny. W oglądaniu tego filmu jest pewien masochizm, gdyż jak napisano we wcześniejszym opisie, film zadaje bardzo niewygodne i niepokojące pytania, na które jednak prędzej czy później każdy musi próbować sobie odpowiedzieć. Kilka świetnych scen, które zapadają w pamięć na całe życie, jak scena pościgu Witka Długosza za pociągiem, czy wykład starego komunisty Wernera – genialna rola Łomnickiego.