Wojciech Kilar

Wojciech Kilar (ur. 17 lipca 1932 roku we Lwowie, zmarł 29 grudnia 2013 roku w Katowicach).

Edukacje muzyczną rozpoczął w PSSM w Rzeszowie. W latach 1947-48 kontynuował ją w Państwowym Liceum Muzycznym w Krakowie, a przez dwa kolejne lata w Katowicach. W międzyczasie debiutował na Konkursie Młodych Talentów wykonując swoją pierwszą kompozycje – Dwie miniatury dziecięce. Od 1950 roku rozpoczął studia w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach i po pięciu latach otrzymał dyplom kończący, wyjechał do Paryża uzyskując rządowe stypendium i podjął dalsze kształcenie pod czujnym okiem Nadii Boulanger. Zaczął występować jako pianista, grając skomponowane przez siebie utwory. Stworzył między innymi: Oda Bela Bartok In Memoriam (za którą dostał nagrodę fundacji L. Boulanger w 1960 roku), Symfonia na smyczki, Rif 62, Preludium i Kolęda. W przeciągu kilkudziesięciu lat stał się bardzo znanym i szanowanym na całym świecie kompozytorem muzyki poważnej. Do jego największych dzieł należą: Korczak, Krzesany ,Orawa, Victoria, Exodus i Angelus. Były one wykonywane na różnych koncertach w wielu miejscach na całym świecie.

Wojciech Kilar jest także sławnym twórcą muzyki filmowej. Swoją przygodę z nią zaczął w 1958 roku filmem Narciarze. Od tamtej pory z roku na rok zdobywał sobie większy prestiż w tej branży. W roku 1960 napisał muzykę do filmu Kazimierza Kutza Nikt Nie Woła. Od tamtej pory rozpoczyna się współpraca między tymi twórcami, która w przyszłości zaowocowała jeszcze takimi tytułami jak: Perła W Koronie, Sól Ziemi Czarnej i Śmierć Jak Kromka Chleba. Najbardziej płodna okazała się jednak współpraca z Krzysztofem Zanussim, którego poznał w 1970 roku pisząc dla niego Góry O Zmierzchu. Wojciech Kilar był autorem ścieżek dźwiękowych do prawie wszystkich filmów tego artysty. W przeciągu ponad 40 lat swojej kariery kompozytora filmowego współpracował jeszcze z takimi znanymi polskimi filmowcami jak: Andrzej Wajda (Ziemia Obiecana, Kronika Wypadków Miłosnych, Pan Tadeusz), Stanisław Różewicz (Westerplatte, Samotność We Dwoje), Wojciech Has (Lalka), Tadeusz Konwicki (Salto), Marek Piwowski (Rejs) i Krzysztof Kieślowski (Przypadek).

Na początku lat dziewięćdziesiątych Francis Ford Copolla powierzył mu napisanie muzyki do swojego re-make’u klasycznego filmu grozy Dracula. Kompozycja ta szerokim echem odbiła się po całym świecie, przynosząc Wojciechowi liczne słowa uznania i nominację do nagrody „Saturna”. Światową renomę przyniosła mu również współpraca z Romanem Polańskim zapoczątkowana filmem Śmierć I Dziewczyna w 1995 roku. Ich kolejne wspólne filmy to: Dziewiąte Wrota i Pianista.

Za swoją filmową pracę niejednokrotnie Kilar był nagradzany. Najwięcej nagród zdobył na FPFF w Gdyni (Znikąd Donikąd, Linia, Bilans Kwartalny, Ziemia Obiecana, Spirala). Jest laureatem 3 „Orłów” za muzykę do: Pan Tadeusz, Życie Jako Śmiertelna Choroba Przenoszona Drogą Płciową i Pianista. Nominowana go także do „Orła” za Zemstę i do nagrody BAFTA za Pianistę.

Wojciech Kilar niejednokrotnie podkreślał w swoich wywiadach, że muzyka filmowa była zawsze dla niego sposobem na życie, nie poświęcał jej całego swojego czasu, traktował ją jak pracę nic poza tym. Z kolei jak, mówi dalej, „Koncert, symfonia czy msza są to dla mnie rzeczy znacznie ważniejsze niż napisanie muzyki do jakiegoś filmu. To kwestia hierarchii.” Mimo tego, to jeden z najlepszych kompozytorów muzyki filmowej nie tylko w Polsce ale i na całym świecie. Napisał łącznie ponad 130 partytur filmowych. W 1998 roku został członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Rok później Uniwersytet Opolski przyznał mu tytuł doktora honoris causa.

Autor biografii: Tomek Goska

Filmografia

• „Dies lectus” (2011)
• „Profesor od serca. Zbigniew Religa” (2010)
• „Rewizyta” (2009)
• „Głosy wewnętrzne” (2008)
• „Poste restante” (2008)
• „Serce na dłoni” (2008)
• „Czarne słońce” (2007)
• „Królowie nocy” (2007)
• „Persona Non Grata” (2005; „Koncert na fortepian i orkiestrę” oraz „Preludium chorałowe”)
• „Pianista” (2002)
• „Zemsta” (2002)
• „Suplement” (2002; „Piano Concerto”),
• „Życie jako śmiertelna choroba przenoszona drogą płciową” (2000)
• „Skarby ukryte” w „Opowieści weekendowe” (2000)
• „The Ninth Gate” (1999)
• „Tydzień z życia mężczyzny” (1999)
• „Pan Tadeusz” (1999)
• „Our God’s Brother” (1997)
• „Dusza śpiewa, ostatni krąg, linia opóźniająca” w „Opowieści weekendowe” (1997)
• „The Portrait of a Lady” (1996)
• „Damski interes, słaba wiara, urok wszeteczny, niepisane prawa” w „Opowieści weekendowe” (1996)
• „Fantome avec Chauffeur” (1995)
• „Cwał” (1995)
• „Śmierć jak kromka chleba” (1994)
• „Legenda tatr” (1994)
• „Faustyna” (1994)
• „Death and the Maiden” (1994)
• „Konig der Letzen Tage” (1993)
• „Dotknięcie ręki” (1992)
• „Bram Stoker’s Dracula” (1992)
• „Le Retour” (1990)
• „Das Lange Gespracht Mit Dem Vogel” (1990)
• „Życie za życie. Maksymilian Kolbe” (1990)
• „Napoleon” (1990)
• „Korczak” (1990)
• „Stan posiadania” (1989)
• „Wherever You Are” (1988)
• „Erloschene Zeiten” (1987)
• „Wkrótce nadejdą bracia” (1985)
• „Paradigma” (1985)
• „Kronika wypadków miłosnych” (1985)
• „Rok spokojnego słońca” (1984)
• „Na straży swej stać będę” (1983)
• „Marynia” (1983)
• „Blaubart” (1983)
• „Unerreichbare” (1982)
• „Imperativ” (1982)
• „Versuchung” (1981)
• „Przypadek” (1982)
• „Da un Paese Lontano (Giovanni Paolo II)” (1981)
• „Kontrakt” (1980)
• „Constans” (1980)
• „Wege in der Nacht” (1979)
• „Ród Gąsieniców” (1979)
• „Paciorki jednego różańca” (1979)
• „David” (1979)
• „Spirala” (1978)
• „Rodzina Połanieckich” (1978)
• „Haus der Frauen” (1977)
• „Anatomie Stunde” (1977)
• „Trędowata” (1976)
• „Smuga cienia” (1976)
• „Ptaki ptakom” (1976)
• „Barwy ochronne” (1976)
• „Znikąd donikąd” (1975)
• „Ziemia obiecana” (1975; serial telewizyjny)
• „Trzecia granica” (1975)
• „Nachtdienst” (1975)
• „Jarosław Dąbrowski” (1975)
• „The Catamount Killing” (1974)
• „Ziemia obiecana” (1974)
• „Linia” (1974)
• „Bilans kwartalny” (1974)
• „Zazdrość i medycyna” (1973)
• „Wielka miłość Balzaka” (1973)
• „Hubal” (1973)
• „Drzwi w murze” (1973)
• „Szklana kula” (1972)
• „Opętanie” (1972)
• „Iluminacja” (1972)
• „Hipoteza” (1972)
• „Die Rolle” (1971)
• „Perła w koronie” (1971)
• „Gwiazda wytrwałości” (1971)
• „Brylant Pani Zuzy” (1971)
• „Bolesław Śmiały” (1971)
• „Życie rodzinne” (1970)
• „Romantyczni” (1970)
• „Rejs” (1970)
• „Przystań” (1970)
• „Pierścień Księżnej Anny” (1970)
• „Martwa Fala” (1970)
• „Lokis. Rękopis profesora Wittembacha” (1970)
• „Góry o zmierzchu” ( 1970)
• „Zbrodniarz, który ukradł zbrodnię” (1969)
• „Tylko umarły opowie” (1969)
• „Struktura kryształu” (1969)
• „Sól ziemi czarnej” (1969)
• „Sąsiedzi” (1969)
• =”Przygody Pana Michała” (1969)
• „Czerwone i złote” (1969)
• „Wilcze echa” (1969)
• „Tabliczka marzenia” (1968)
• „Samotność we dwoje” (1968)
• „Ostatni po Bogu” (1968)
• „Molo” (1968)
• „Lalka” (1968)
• „Dancing w kwaterze Hitlera” (1968)
• „Człowiek z M-3” (1968)
• „Westerplatte” (1967)
• „Upiór” (1967)
• „Stajnia na Salvatorze” (1967)
• „Sami swoi” (1967)
• „Morderca zostawia ślad” (1967)
• „Powrót na ziemię” (1966)
• „Piekło i niebo” (1966)
• „Marysia i Napoleon” (1966)
• „Ktokolwiek wie…” (1966)
• „Chudy i inni” (1966)
• „Cała naprzód” (1966)
• „Bumerang” (1966)
• „Bicz boży” (1966)
• „Wyspa złoczyńców” (1965)
• „Trzy kroki po ziemi” (1965)
• „Salto” (1965)
• „Katastrofa” (1965)
• „Jutro meksyk” (1965)
• „Późne popołudnie” (1964)
• „Pięciu” (1964)
• „Obok prawdy” (1964)
• „Giuseppe w warszawie” (1964)
• „Echo” (1964)
• „Milczenie” (1963)
• „Mansrada” (1983)
• „Kryptonim nektar” (1963)
• „Daleka jest droga” (1963)
• „Spotkanie w bajce” (1962)
• „Rodzina Milcarków” (1962)
• „I ty zostaniesz indianinem” (1962)
• „Głos
  z tamtego świata” (1962)
• „Czerwone berety” (1962)
• „Tarpany” (1961)
• „Milczące ślady” (1961)
• „Nikt nie woła” (1960
• „Lunatycy” (1959)

Zasoby w internecie

• Strona poświęcona Wojciechowi Kilarowi (www.kilar.soundtracks.pl)